Martin Logan Motion 60XT

Amerykański producent Martin Logan zasłynął przede wszystkim z produkcji kolumn wyposażanych w membrany elektrostatyczne, cechujących się niespotykanym wyglądem. Niewątpliwie technologia wytwarzania tego typu konstrukcji jest oczkiem w głowie marki, ale widać także, że stara się ona zaspokoić potrzeby miłośników klasycznych rozwiązań i to właśnie do nich adresowane są recenzowane kolumny z serii Motion. Oczywiście w przypadku tej serii również wykorzystano głośnik elektrostatyczny – choć obsługuje on tylko zakres wysokich tonów, to i tak nadaje tym kolumnom charakterystyczny brzmieniowy szlif.

Seria Motion składa się z klasycznych konstrukcji podłogowych, takich jak Motion 20XT, 40XT oraz największej, czyli modelu 60XT. Nie zapomniano również o miłośnikach kolumn podstawkowych (modele 15XT oraz 35XT), a także fanach systemów wielokanałowych, dla których przewidziano kolumnę centralną, uzupełniającą klasyczną konfigurację kinową. Bardzo ciekawą pozycją w katalogu wśród pozostałych kolumn wywodzących się z serii Motion są ultracienkie modele SLM, XL oraz X3, wyposażone w niemal płaskie obudowy oraz tradycyjny dla serii Motion układ głośnikowy bazujący na stożkach średnio- i niskotonowych wspomaganych w zakresie najwyższych tonów przez membrany elektrostatyczne. Serię Motion uzupełniają jeszcze osobliwie prezentujące się niewielkie kolumny wyposażone w monolityczne obudowy, przeznaczone do pracy w bliskim polu, a także wszędzie tam, gdzie miejsca jest jak na lekarstwo.

Elektrostaty i stożki

Ktoś mógłby pomyśleć, że Martin Logan wychodząc naprzeciw klientom z serią Motion rozmienia się na drobne, bo przecież jest to tuz wśród i tak niewielu producentów specjalizujących się w wytwarzaniu kolumn z membranami elektrostatycznymi. Jednak w działaniu takim jest metoda, bo elektrostaty są droższe w produkcji, a towarzysząca im technologia wytwarzania niezwykle skomplikowana, zwłaszcza jeśli porównamy ją z metodami tradycyjnymi, typowymi dla produkcji klasycznych głośników. To z kolei sprawia, że ceny takich kolumn są znacznie wyższe od modeli tradycyjnych. Z drugiej jednak strony w firmie Martin Logan nie chciano całkowicie zrezygnować ze stosowania głośników elektrostatycznych – podjęto więc decyzję o produkcji kolumn, w których zakres średnich i niskich tonów obsługują tradycyjne głośniki stożkowe, natomiast wysokie tony powierzono wyspecjalizowanym konstrukcjom elektrostatycznym. W ten sposób Amerykanom udało się uzyskać bardzo ciekawy mariaż tradycyjnej techniki z ich największym osiągnięciem w zakresie produkcji głośników z membranami elektrostatycznymi.

Testowane zestawy głośnikowe należą do najbardziej okazałych i zarazem największych w serii Motion. Jedna kolumna waży 30kg – w tym przypadku możemy już mówić o konstrukcjach charakteryzujących się dopracowanymi, masywnymi skrzyniami, mającymi zapewnić współpracującym z nią głośnikom niemal idealne warunki do pracy. Faktem jest, że skrzynie, w jakie wyposażono model 60XT, robią wrażenie nie tylko swoją wagą, ale przede wszystkim jakością wykonania i solidnością.

Zakres wysokich tonów mienił się mnóstwem barw i cechował się zdecydowanie większą rozdzielczością niż w przypadku tradycyjnych kopułek

Z tyłu tuż u podstawy wyprowadzono podwójny system bas-refleks w celu zwiększenia przepustowości powietrza wydostającego się z komory, w której pracują dwa 200mm woofery. Powyżej wooferów odtwarzających pasmo niskich tonów znalazł się głośnik średniotonowy z membraną zaprojektowaną do pracy przy niewielkim skoku, co ma zapewnić większą precyzję działania cewki poruszającej się w szczelinie magnetycznej. Natomiast zakres wysokich tonów powierzono już wyspecjalizowanemu głośnikowi elektrostatycznemu Folded Motion XT, zaprojektowanemu i wyprodukowanemu specjalnie z myślą o kolumnach z serii Motion XT. W zwrotnicy użyto filtrów o różnej charakterystyce dla poszczególnych głośników, bazujących na elementach wysokiej jakości. Sygnał do zwrotnicy doprowadzany jest poprzez podwójny układ terminali wejściowych. Skrzynie dostępne są w dwóch wersjach kolorystycznych – w tonacji czarnego lakieru fortepianowego, wykończonej obowiązkowo na wysoki połysk, oraz w fornirze wiśniowym, również pokrytym kilkoma warstwami bezbarwnego lakieru, bardzo ładnie wydobywającego odcień naturalnej drewnianej okleiny. Całość prezentuje się elegancko, a kolumny robią spore wrażenie nie tylko posturą, ale, jak się później okazało, również dźwiękiem.

Niebotycznie i monumentalnie!

Motion 60XT należy zaliczyć już do kolumn większego kalibru – są to więc konstrukcje przeznaczone do pracy w pomieszczeniach o powierzchni większej niż 30 metrów kwadratowych. Do mniejszych pokoi po prostu nie ma sensu kupować takich kolumn, bo będą się w nich dusić i nigdy nie pokażą pełni swoich możliwości. Brzmienie 60XT jest na tyle osobliwe, że nie sposób pomylić go z dźwiękiem "klasycznych" kolumn o podobnych gabarytach pochodzących z podobnej półki cenowej. Choć te postawne, wolnostojące kolumny trójdrożne bazują na tradycyjnych głośnikach pracujących w paśmie basu i tonów średnich, to na ich brzmieniu mocno odciska piętno wysokotonowy głośnik wstęgowy. Przez to dźwięk wydaje się lżejszy, bardziej zmysłowy, ulotny i zdecydowanie wymykający się poza obecnie panujące standardy, przynajmniej jeśli mówimy o podobnych konstrukcjach, ale wyposażonych w tradycyjne kopułki obsługujące zakres wysokich tonów. A więc to właśnie zakres wysokich tonów wyraźnie wpływa na całość dźwięku postrzeganego przez słuchacza. Przekonałem się o tym, gdy sięgnąłem po materiał muzyczny bogaty w dźwięki w górnym rejonie pasma akustycznego. Szczególne wrażenie zrobił na mnie klawesyn Masaakiego Suzuki – jego interpretacje utworów Bacha zabrzmiały za pośrednictwem Motion 60XT zjawiskowo, właśnie za sprawą elektrostatycznego głośnika wysokotonowego, ponadprzeciętnie przenikliwego, prześwietlającego każdy najsubtelniejszy detal muzyczny. Zresztą podobne odczucia miałem również wtedy, gdy sięgnąłem po muzykę instrumentalną Ronana Hardimana – dosłownie wszystkie instrumenty, łącznie ze smyczkami nabrały dodatkowego blasku, co jest typowe właśnie dla membran Folded Motion XT wytwarzanych w fabryce marki Martin Logan.

Zakres wysokich tonów mienił się mnóstwem barw i cechował się zdecydowanie większą rozdzielczością niż w przypadku tradycyjnych kopułek (chociaż moim zdaniem niektóre dobrze zaprojektowane tweetery z metalowymi membranami również potrafią urzec wręcz nieograniczoną ilością informacji), co znalazło bezpośrednie przełożenie na lepszą szczegółowość muzyki. Muszę jednak podkreślić, że 60XT to nie tylko mieniący się mnóstwem barw, rozdzielczy i wygładzony, lekko ocieplony zakres wysokich tonów, ale również dorównująca otwartością dźwięku górnym rejestrom, piękna, otwarta średnica. Tutaj jednak 60XT okazały się mniej ulotne, ale za to bardziej rzeczowe, prezentując barwę o pożądanej plastyce, co szczególnie było słychać przy wokalach Patricii Barber czy Freddy'ego Cole'a, ale i dobrym balanse tonalnym nie tylko w stosunku do góry pasma, ale też do basu. Średnica nie odgrywa jednak najważniejszej roli, ale też nie chowa się w cieniu potężnie i monumentalnie brzmiącego basu, który momentami potrafi wgniatać w fotel, czego z kolei doświadczyłem przy muzyce rockowej, ale i "klasyce" połączonej z nisko schodzącymi dźwiękami generowanymi przez całkiem pokaźne instrumentarium syntezatorowe Schillera towarzyszące berlińskiej orkiestrze symfonicznej.

Martin Logan Motion 60XT czaruje pięknie skomponowaną górą pasma, ale też szokuje silnym, sprężystym i nisko schodzącym basem, co szczególnie przypadnie do gustu miłośnikom kolumn niemających większych ograniczeń w odtwarzaniu brzmienia tak wymagającego instrumentu, jak na przykład organy kościelne czy kontrabas. Całość brzmienia reprodukowanego przez 60XT oparto na obszernie zaprezentowanej przestrzeni, budowanej jednak w oparciu o precyzyjnie rozmieszczone i ostro zogniskowane źródła pozorne.

Warto wiedzieć

Wewnętrzne komory, w jakie wyposażono model 60XT, podobnie jak w większości starannie zaprojektowanych kolumn mają zapewnić właściwe warunki do pracy poszczególnym głośnikom. Skrzynie, w jakie wyposaża się kolumny, mają odznaczać się nie tylko pożądaną sztywnością oraz zdolnością do pochłaniania wibracji, ale także – dzięki wydzielonym specjalnym wewnętrznym komorom – izolować od siebie poszczególne głośniki, zwłaszcza jeśli pracują one w zupełnie innym paśmie. Z tego też względu wewnątrz każdej ze skrzyń znalazły się specjalnie przygotowane komory, wyposażone w określone materiały tłumiące (pochłaniające fale akustyczne w ściśle określonym przedziale) i dobrane pod względem objętości do danego głośnika. Za przykład niech posłuży komora, w której pracuje głośnik średniotonowy. Ten 165mm stożek posiada idealnie szczelną komorę (szczelność sprawdza się w każdym świeżo wyprodukowanym egzemplarzu w specjalnym procesie, mającym za zadanie wykryć ewentualną utratę ciśnienia), która ma mu zapewnić nie tylko właściwą objętość pozwalającą osiągnąć określone ciśnienie akustyczne podczas pracy, ale przede wszystkim tzw. poduszkę powietrzną, usztywniającą nieco membranę, dzięki czemu pracuje ona precyzyjniej i przy mniejszym skoku. W zakresie średnich tonów nie liczy się już tak bardzo skok membrany, ale precyzja jej działania, dlatego konstrukcje wyspecjalizowanych głośników średniotonowych, stosowanych zwłaszcza w tych droższych kolumnach, projektuje się z uwzględnieniem zupełnie innych założeń niż w przypadku typowych wooferów pracujących przy sporej amplitudzie w paśmie nisko-średniotonowym.

Podsumowanie

Martin Logan Motion 60XT czarują i wprowadzają słuchacza w świat niezwykłych doznań dźwiękowych dzięki połączeniu tradycyjnych technologii z innowacyjnością typową dla Martina Logana. Wstęgowy głośnik wysokotonowy jest tutaj wisienką na torcie, dodającą tym kolumnom szczególnej zdolności w eksploracji subtelności i szczegółowości, z jaką możemy mieć do czynienia, sięgając po duże kolumny Martina Logana wyposażone w elektrostaty obsługujące pasmo w zakresie średnich i wysokich tonów – tam jednak mamy do czynienia z wąskim punktem odsłuchowym, co jest typowe dla kolumn wyposażonych w membrany elektrostatyczne o dużej powierzchni (słuchacz musi się znajdować w idealnym miejscu, tzw. sweet spocie). Model 60XT daje jednak namiastkę tego, co możemy usłyszeć za pośrednictwem elektrostatów, ale jednocześnie nie jest obarczony konkretnymi wymaganiami związanymi z ustawieniem kolumn czy pozycją odsłuchową.