Amerykański Definitive Technology od lat elektryzuje żądnych dźwiękowych doznań fanów nietypowych i zaawansowanych technologii związanych z odtwarzaniem dźwięku w warunkach domowych. To właśnie Amerykanie w swojej najbardziej reprezentatywnej serii kolumn BP9000 w sprytny sposób połączyli wiele rozwiązań i pomysłów, aby stworzyć zestawy głośnikowe odtwarzające brzmienie w możliwie jak najbardziej spektakularnym stylu.
Na szczycie serii BP9000 stoi model BP9080x, a tuż za nim znalazł się właśnie testowany BP9060. Obydwie konstrukcje adresowane są do posiadaczy pokoi odsłuchowych o największej powierzchni, natomiast dwie kolejne nieco mniej zaawansowane konstrukcyjnie wolnostojące kolumny, a więc model BP9040 oraz BP9020 przygotowano z myślą o pracy w pomieszczeniach o nieco mniejszej powierzchni. Topowy model BP9080x fabrycznie wyposaża się w dodatkowy dwudrożny moduł głośnikowy zainstalowany w górnej części obudowy, zaprojektowany z myślą o pracy w systemach kina domowego jako zestaw głośnikowy obsługujący dodatkowe kanały dla systemów Dolby Atmos czy DTS:X.
Z kolei testowane kolumny BP9060 opcjonalnie można doposażyć w ów moduł (cena kolumn jest oczywiście niższa, i to my decydujemy czy chcemy nabyć dodatkowy moduł, czy nie), co nie zmienia faktu, że główny układ głośnikowy pozostawiono w identycznej formie, jak w przypadku droższego modelu, z taką różnicą, że użyto głośników stożkowych oraz membran biernych o nieco mniejszych średnicach. Można więc rzec, że kolumny PB9060 są nieco skromniejszą wersją flagowych BP9080x.
Technologia w pełnej krasie!
Co takiego wyróżnia testowane kolumny na tle konkurencji? Przede wszystkim bi-polarny moduł głośnikowy, mający niebagatelny wpływ na walory dźwiękowe kolumn pochodzących z serii BP9000, co jest związane przede wszystkim ze specyfiką odwzorowania wrażeń przestrzennych. W tym celu stworzono dwa moduły głośnikowe ulokowane naprzeciw siebie. Pierwszy, główny oparty na symetrycznym układzie pionowym mieści w sobie dwa średniotonowe głośniki stożkowe i ulokowany w centrum między obydwoma stożkami przetwornik wysokotonowy, bazujący na obrabianej cieplnie aluminiowej kopułce wysokotonowej. Drugi, niemal identyczny, ale okrojony o jeden głośnik średniotonowy, mający za zadanie pracować jako odbicie akustyczne tego pierwszego.
Tak skonstruowana kolumna ma w efekcie wypromieniować dźwięk w pełnym kącie 360 stopni. Uzyskanie idealnej dookolnej charakterystyki promieniowania nie jest oczywiście w tym przypadku możliwie ze względu na ograniczony kąt promieniowania zestawów głośnikowych, zwłaszcza w zakresie wysokich tonów, ale mimo to, dzięki bi-polarnemu modułowi głośnikowemu, kolumny BP9060 oferują zbliżone charakterystyki promieniowania nie tylko do przodu, ale również do tyłu, co ma ogromny wpływ na kreację przestrzeni odtwarzanego dźwięku.
Naturalnie oprócz wymieniowych wyżej modułów tworzących bi-polarny układ głośnikowy, BP9060 wyposażono również w aktywną sekcję niskotonową opartą na głośniku o średnicy 254mm napędzanym wzmacniaczem klasy D, który jest wbudowany w kolumnę. Jest on dodatkowo wspomagany w paśmie basu przez układ rezonansowy oparty na dwóch membranach biernych, o średnicy identycznej z głośnikiem niskotonowym, pracujących w układzie przeciwsobnym. Oczywiście do tak przygotowanej konfiguracji głośnikowej wymagana jest również pewna specyfika konstrukcyjna związana z projektem obudowy. W skrzyni wyodrębniono trzy niezależne komory. Dwie dla bi-polarnych modułów sekcji średnio-wysokotonowej oraz jedną o największej objętości dla głośnika niskotonowego i dwóch membran biernych.
Skrzynie są smukłe i zaprojektowane zgodnie z zasadą ograniczającą dyfrakcje fal dźwiękowych, ale sam ich kształt (odpowiednio dobrane proporcje szerokości poszczególnych ścianek) mają przyczyniać się do uwypuklenia zalet bi-polarnego układu głośnikowego.
Kolumny BP9060 można określić mianem półaktywnych, ponieważ posiadają własny, niezależny wzmacniacz służący do napędzenia sekcji niskotonowej, natomiast bi-polarne moduły średnio-wysokotonowe należy napędzać już za pośrednictwem klasycznego wzmacniacza stereo lub amplitunera kina domowego, jeśli zdecydujemy się użyć kolumn w konfiguracji wielokanałowej.
Wbudowany w każdą z kolumn wzmacniacz klasy D ma za zadanie dostarczyć wysokoprądowy sygnał do głośnika niskotonowego, co ma bardzo pozytywny wpływ na współpracujący z kolumnami zewnętrzny wzmacniacz, ponieważ zostanie on wyraźnie odciążony od napędzania sekcji niskotonowej. Niesie to oczywiście ze sobą również inny pozytyw, bowiem wzmacniacz klasy D zaprojektowano z myślą o ścisłej współpracy z głośnikiem niskotonowym zainstalowanym w kolumnie BP9060, co przekłada się na precyzyjniej cięte pasmo oraz osiągnięcie określonej charakterystyki przenoszenia zakresu częstotliwości w paśmie niskich tonów, przekładając się tym samym na wyższą jakość dźwięku.
Uchwytne chwile
Kolumny BP9060 ze względu na specyfikę konstrukcyjną, a co za tym idzie, brzmienie, oferują wyjątkowo spektakularny i nietuzinkowy styl brzmienia, oparty głównie na zjawiskowo zaprezentowanej przestrzeni i efektownym basie. Aktywny moduł niskotonowy sprawia, że zewnętrzny wzmacniacz, któremu przyjdzie napędzić w tych kolumnach już tylko sekcję średnio-wysokotonową, nie będzie tak obciążany jak w przypadku tradycyjnych kolumn. Całą pracę w napędzaniu głośnika niskotonowego ma bowiem do wykonania wzmacniacz klasy D zainstalowany w każdej z kolumn. Z tego względu BP9060 mogą współpracować nawet z kilkuwatowymi konstrukcjami lampowymi, co szczególnie może przypaść do gustu miłośnikom egzotycznych wzmacniaczy o niewielkiej mocy. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, żeby BP9060 łączyć z dowolnym wzmacniaczem czy to tranzystorowym czy lampowym.
Cechą szczególną testowanych kolumn jest zjawiskowa przestrzeń, sprawiająca wrażenie ponadprzeciętnie obszernej. Można odnieść wrażenie, że ściany w naszym pomieszczeniu zostały przesunięte o dobre kilka metrów. Podczas odtwarzania klasyki, a nawet muzyki elektronicznej, brzmienie wypełniało pomieszczenie odsłuchowe tak obficie i jednocześnie tak swobodnie, że wiele płyt, nawet tych studyjnych, zabrzmiało z rozmachem przestrzennym typowym raczej dla wykonań na żywo, niczym w filharmonii czy na dużej otwartej scenie.
Obszerność brzmienia jaką prezentują kolumny Definitive Technology tak naprawdę na nowo definiuje odbiór panoramy stereofonicznej, która w tym konkretnym przypadku przybiera swój kształt w oparciu o trójwymiarowo zaprezentowane źródła pozorne przy jednocześnie bardzo szerokim ich rozmieszczeniu na scenie. Taka prezentacja odbiega od tego, co zaprezentują nam przykładowo studyjne monitory czy w ogóle klasyczne kolumny, ale należy pamiętać, że bi-polarny zestaw głośnikowy rządzi się własnymi prawami i jednym taki styl grania może przypaść do gustu, a innym nie koniecznie, zwłaszcza osobom preferującym absolutną, wręcz studyjną wierność w oddaniu wszelkich zjawisk przestrzennych.
BP9060 brzmią tak, jakby połączono w nich klasyczne stereo z umiejętnie dodaną sekcją obsługującą kanały surround niczym w systemie wielokanałowym. Daje to niesamowity efekt odrywania się poszczególnych dźwięków od membran głośnikowych i krążenia ich w przestrzeni. Za pośrednictwem BP9060 wokale zabrzmią trójwymiarowo i namacalnie, choć z ich definicją może być już różnie. Przykładowo podczas odsłuchu płyty "Losrivelse" wokal Kari Bremnes został przesunięty mocno w głąb, podczas gdy większość znanych mi kolumn w tym wyposażonych w koncentryczny układ głośnikowy (np. wyższe modele Tannoy'a) wypychają wokalistkę mocno do przodu. Jednak takie "wybryki" nie są w stanie zmącić spektakularnych wrażeń przestrzennych jakie dane jest nam przeżywać słuchając muzyki za pośrednictwem z kolumn BP9060. Do tego dochodzi jeszcze doskonale kontrolowany i potężny bas o bardzo neutralnym charakterze. Podczas odsłuchu kilku płyt jazzowych, szczególną uwagę zwracał kontrabas z perfekcyjnie oddaną dynamiką, ale też czytelną fakturą dźwiękową i przede wszystkim naturalną barwą.
Obszerność brzmienia jaką prezentują kolumny Definitive Technology tak naprawdę na nowo definiuje odbiór panoramy stereofonicznej.
W zakresie niskich tonów BP9060 pokazały się od jak najlepszej strony, co predysponuje je do słuchania nawet tych najbardziej wymagających muzycznych gatunków. Z kolei średnie i wysokie tony będą już bardziej zależne od zewnętrznego wzmacniacza – ich jakość będzie jednocześnie odzwierciedleniem możliwości sonicznych współpracującej z nimi amplifikacji. Stosując wzmacniacz lampowy można wiele zyskać, zwłaszcza jeśli chodzi o nasycenie i plastyczność barwy w zakresie średnich i wysokich tonów.
Warto wiedzieć
W przypadku kolumn BP9060, tak jak pozostałych pochodzących z serii BP9000, w wykorzystaniu maksimum możliwości w kontekście prezentacji przestrzeni, szczególne znaczenie będzie mieć określone ustawienie kolumn w pomieszczeniu. BP9060 nie są zwyczajnymi kolumnami, więc w ich przypadku trzeba będzie poświęcić więcej uwagi przy poszukiwaniu właściwego miejsca, tym bardziej, że wyposażono je w układ głośnikowy promieniujący zarówno do przodu, jak i do tyłu. To z kolei niesie ze sobą pewne wymagania co do ustawienia w pomieszczeniu odsłuchowym, do których użytkownik powinien się dostosować.
BP9060 pokażą spektakularny i mocno przestrzenny obraz stereo, kiedy pozwolimy im oddychać i nie będziemy tłamsić ich brzmienia dosuwając je blisko ścian. Dystans zarówno od bocznych, jak i ściany znajdującej się bezpośrednio za nimi powinien, wynosić minimum 1,5m. Oczywiście jeśli przyszły użytkownik tych kolumn, planuje ustawić je w pomieszczeniu grubo przekraczającym powierzchnię 30-metrów kwadratowych, powinien wykorzystać ten fakt, ustawiając kolumny w jeszcze większej odległości od ścian, wtedy wrażenia przestrzenne zostaną dodatkowo spotęgowane, a dźwięk stanie się jeszcze bardziej trójwymiarowy w odbiorze.
Podsumowanie
Definitive Technology BP9060 w nietypowy sposób radzą sobie z prezentacją sceny dźwiękowej. W tym aspecie ich brzmienie można raczej sklasyfikować w kategorii trójwymiarowej projekcji sceny dźwiękowej. Jej obszerność i jednocześnie specyficzna ulotność brzmienia jest wyjątkowa i z pewnością nieosiągalna w przypadku klasycznych zestawów głośnikowych. Zdaję sobie jednak sprawę, że nie wszyscy muszą podzielać mój zachwyt ich niezwykłym i nieszablonowym brzmieniem. Trzeba po prostu posłuchać tych kolumn i przekonać się o tym osobiście. Jedno jest pewne, że mamy do czynienia z unikatowym brzmieniem.