W ofercie brytyjskiego producenta znalazły się nowe wkładki magnetyczne typu MM pochodzące z serii E – trzy podstawowe modele mają być idealnym narzędziem dla początkujących miłośników płyt winylowych. Najtańszy model E1 Red GL0054 wyposażono w igłę współpracującą z karbonowym wspornikiem, natomiast nieco droższy E2 Green GL0056 bazuje na aluminiowym wsporniku. Natomiast trzecia wśród produktów serii E, najdroższa wkładka E3 Violet GL0058, również bazuje na aluminiowym wsporniku, ale sama igła posiada już szlif super eliptyczny, jest to więc wkładka cechująca się najbardziej zaawansowaną budową spośród tych trzech nowych modeli, co przekłada się również na jej cenę – 479zł.
Tego typu wkładki z powodzeniem można stosować w budżetowych gramofonach nie wymagających aż tak wielkiej uwagi użytkownika jak wyższe modele, którym zawsze trzeba poświęcić więcej czasu zarówno na złożenie, przygotowanie do pracy oraz kalibrację. W przypadku odsłuchu tańszych wkładek typu MM z gatunku testowanych modeli E1 Red GL0054 oraz E2 Green GL0056 w zupełności wystarczą gramofony pokroju Music Hall mmf-1.3 (w cenie 1.499zł) czy Musical Fidelity Round Table (w cenie 2.995zł). Nieco różniące się ceną, a przede wszystkim konstrukcją gramofony okażą się idealnym poligonem doświadczalnym dla obydwu wkładek i pozwolą zrozumieć występujące między nimi różnice brzmieniowe oraz wpływ na jakość odtwarzanego dźwięku w porównaniu do fabrycznie montowanych wkładek do obydwu użytych podczas testu gramofonów.
Dwa gramofony, dwie wkładki
W przypadku gramofonu Musical Fidelity Round Table, fabrycznie zastosowano wkładkę magnetyczną Elektra, więc tym bardziej byłem ciekaw jaki wpływ na dźwięk będzie mieć zamiana owej wkładki na model E1 Red GL0054 lub E2 Green GL0056. Fabryczna wkładka wydaje się wręcz idealnym rozwiązaniem dla tego modelu, ponieważ oferuje przyzwoicie zbalansowane i przede wszystkim dynamiczne brzmienie, oczywiście z tą analogową nutą, jakiej możemy się spodziewać po tego typu źródle. Elektra posiada charakterystyczny eliptyczny szlif igły (co zwiększa precyzję odczytu, zwłaszcza w zakresie wysokotonowym) i jednocześnie cechuje się nieco niższą masą (4,2g), co czyni tę wkładkę bardziej podatną na ustawienia.
Z kolei wkładki E1 Red GL0054, jak i E2 Green GL0056 mają tą samą masę (6,9g) i igłę o sferycznym szlifie, co jest typowe dla tańszych wkładek gramofonowych, ale są to też wkładki wybaczające początkującym użytkownikom drobne błędy w ustawieniu, więc z punktu widzenia osób dopiero uczących się posługiwania gramofonem jest to jak najbardziej odpowiednie rozwiązanie. Są to więc w zupełności wystarczające konstrukcje, mogące zaspokoić niewygórowane wymagania osób rozpoczynających przygodę z winylem, ale jednocześnie ze względu na pewne walory konstrukcyjne, mające więcej do zaoferowania niż najtańsze wkładki przeznaczone jako startowe w wielu gramofonach. Zarówno E1 Red GL0054, jak i E2 Green GL0056 skonstruowano według nieco innej idei, co ma mieć niebagatelny wpływ na jakość dźwięku, dzięki lepszej separacji kanałów, a także niższemu stosunkowi sygnału do szumu. Obydwa modele wyposażono w zupełnie nowo opracowany system magnetyczny oparty nie na jednym większym, a dwóch mniejszych magnesach ustawionych pod kątem 45-stopni (znalazły się one znacznie bliżej igły), co pozwoliło ograniczyć masę drgającą, a także zwiększyć precyzję pracy samej wkładki ze względu na dokładniej funkcjonującą mechanikę.
Wszystkie wkładki z serii E zaprojektowano w Wielkiej Brytanii, natomiast ze względu na chęć uzyskania najwyższej jakości wykonania, produkcja odbywa się w Japonii. Ciekawostką jest również fakt, że każda wkłada z tej serii oferuje możliwość wymiany samej igły, tak więc przykładowo, jeśli zużyjemy igłę we wkładce E1 to możemy ją zastąpić nowym egzemplarzem pochodzącym z modelu E3 (jest to igła o szlifie eliptycznym, a więc taka sama jak ta stosowana we wkładce Elektra, stosowanej we fabrycznym zestawieniu w przypadku gramofonu Musical Fidelity Round Table). Warto również wspomnieć, że w ofercie obejmującej dodatkowe akcesoria do gramofonów Musical Fidelity, pojawiła się przeźroczysta pokrywa wykonana z tworzywa sztucznego (w cenie 199 zł) pozwalająca ochronić gramofon przed kurzem. Podczas testu, oprócz gramofonu Musical Fidelity Round Table korzystałem również z tańszego gramofonu mmf-1.3 wyposażonego fabrycznie we wkładkę MM Audio Technica AT3600L, więc ciekaw byłem, jak te obydwa gramofony zachowają się po wymianie wkładek na te pochodzące z serii E.
Muzykalnie i plastycznie
Po odsłuchu obydwu gramofonów wyposażonych w fabryczne wkładki, przystąpiłem do testu obydwu wkładek serii E (naturalnie po wcześniejszym kilkugodzinnym procesie rozruchowym dla uzyskania optymalnej pracy mechaniki oraz igły). Warto również podkreślić, że obydwa gramofony różnią się między sobą konstrukcją plinty, układu tłumiącego drgania oraz stopkami antywibracyjnymi – z racji tego że Musical Fidelity Round Table jest droższy, posiada on również wydajniejszy mechanizm tłumiący wibracje przenoszone z podłoża na plintę (układ nóżek z bardzo miękkimi gumowymi rdzeniami doskonale izoluje gramofon – można odnieść wrażenie jest to taki pływający system).
Z kolei Music Hall mmf-1.3 jest nieco prostszy konstrukcyjnie, ale moim zdaniem, prezentuje się równie elegancko ze względu na pięknie wykończoną, klasyczną plintę. Obydwa gramofony posiadają paskowy napęd oparty o identyczną filozofię konstrukcyjną. Musical Fidelity Round Table w bezpośrednim porównaniu do mmf-1.3 marki Music Hall, oferuje precyzyjniej odwzorowaną scenę dźwiękową, ale też subtelniejszy i jednocześnie bardziej rozdzielczy górny zakres częstotliwości. Z kolei Music Hall wydaje się oferować bardziej organiczny dźwięk o nieco lepszej plastyce, mimo zastosowania wkładki od Audio Technicy o zbliżonej konstrukcji (chodzi przede wszystkim o igłę ze szlifem eliptycznym).
E1 Red GL0054 oraz E2 Green GL0056 cechują się przemyślaną i bardziej zaawansowaną konstrukcją, jak na tak tanie wkładki.
Obydwa gramofony dostarczały sygnał do przedwzmacniacza NAD PP2e zdolnego obsłużyć zarówno gramofony wyposażone we wkładki magnetyczne typu MM, jak i MC. Muszę przyznać, że taka konfiguracja, miło mnie zaskoczyła, bo po pierwsze przedwzmacniacz marki NAD dobitnie pokazał różnice w brzmieniu poszczególnych wkładek na dwóch różnych gramofonach, ale co najważniejsze, pozwolił mi docenić walory konkretnych modeli. W przypadku pierwszego gramofonu fabryczną wkładkę Elektra zastąpiłem modelem E1 Red GL0054 i w tym konkretnym przypadku zmiany w brzmieniu, jakich poniekąd się spodziewałem, objęły przede wszystkim zakres wysokich tonów – wkładka Elektra okazała się zapewniać nieco lepszą rozdzielczość zakresu wysokotonowego, ale ku mojemu zaskoczeniu, testowana wkładka E1 Red GL0054 dysponowała znakomitą muzykalnością i dźwięcznością na górnym skraju częstotliwości i do pełni szczęścia można było by wymagać jedynie od tej wkładki jeszcze dokładniejszego zróżnicowania wysokich tonów.
Środkowy zakres częstotliwości odwzorowany został z naciskiem na plastykę z dosyć neutralnie ujętą barwę, bez popadania w nadmiernie ocieplenie czy syntetyczność. Bas okazał się dysponować całkiem przyzwoitą dynamiką i głębią, ale i bardziej zagęszczoną strukturą w porwaniu do fabrycznej Elektry, która dysponowała lżejszym, ale i bardziej konturowym przekazem w zakresie niskich tonów. Mimo wszystko dla osób zaczynających przygodę z winylem E1 Red GL0054 oferuje brzmienie o typowym analogowym klimacie, ale co najważniejsze nie wyostrza zakresu wysokich tonów i nie powoduje, że dźwięki, zwłaszcza w muzyce elektronicznej czy rockowej, brzmią nazbyt agresywnie (do odsłuchu wykorzystałem album "Exciter" oraz "Black Celebration" zespołu Depeche Mode, a także "The Division Bell" kultowej grupy Pink Floyd). Z kolei w porównaniu do fabrycznej wkładki Audio Technica AT3600L zainstalowanej w gramofonie Music Hall mmf-1.3, testowana E1 Red GL0054 zaoferowała bardziej plastyczny i przede wszystkim lepiej zbalansowany dźwięk o precyzyjniej poprowadzonym zakresie niskich tonów.
Pod względem stereofonii obydwie wkładki prezentowały zbliżony poziom, choć muszę przyznać, że E1 Red GL0054 wykazała się nieco większym zaangażowaniem w kreacji głębi sceny dźwiękowej, zwłaszcza pod względem pokazania rozmiarów konkretnych źródeł pozornych. Gdy w obydwu gramofonach zastąpiłem fabryczne wkładki drugim modelem wkładki E2 Green GL0056, to moją szczególną uwagę zwrócił fakt, że nieco droższa "zielona" wkładka dysponowała lepiej odwzorowaną dynamiką, zwłaszcza w skali mikro, w zakresie wysokich tonów, ale i pozostałym paśmie. Bas okazał się mieć bardziej konturowy zarys, a scena dźwiękowa stała się pełniejsza na pierwszym planie – wokale zabrzmiały wyraźniej. Pomijając te różnice, to pod wieloma względami, obydwie testowane wkładki prezentują zbliżony poziom brzmienia.
Warto wiedzieć
Goldring posiada bogaty wybór wśród wkładek gramofonowych w bardzo szerokim zakresie cenowym i z tego względu warto wymienić chociażby kilka interesujących konstrukcji. Ofertę wśród podstawowych modeli, stworzonych z myślą o początkujących użytkownikach tworzą oczywiście testowane wkładki E1 Red GL0054 oraz E2 Green GL0056, ale również trzecia konstrukcja z serii E, a mianowicie E3 Violet GL0058, wyposażona w udoskonaloną igłę o eliptycznym szlifie. Nie należy jednak zapominać, że Goldring wypuścił również na rynek dwie wkładki MM dla nieco bardziej wymagających użytkowników, nieco osłuchanych już z winylem – Elan (449 zł) oraz Elektra (499 zł).
W środku stawki wkładek typu MM warto wymienić takie modele jak Goldring 1012GX (najlepiej sprzedająca się wkładka w historii firmy) czy też Goldring 1042 (1.795zł), ale też znacznie tańszy i również dobrze sprzedający się model Goldring 2100 (795zł). Z kolei wśród bardziej zaawansowanych konstrukcyjnie wkładek typu MC wyróżnić można takie modele jak Eroica LX (2.395zł), Eroica H (2.595zł) czy też topową konstrukcję, taką jak Elite (3.395zł), ale przede wszystkim szczytowe osiągnięcie firmy Goldring w postaci wkładki Legacy (3.995zł), a także hi-endowy model Ethos (4.995zł).
Podsumowanie
E1 Red GL0054 oraz E2 Green GL0056 cechują się przemyślaną i bardziej zaawansowaną konstrukcją, jak na tak tanie wkładki. Użycie zupełnie innego systemu magnesów zdecydowanie winduje je, mimo zastosowania igieł o sferycznym szlifie, na poziom jakiego możemy spodziewać się właśnie po nieco droższych wkładkach wyposażonych w igły o szlifie eliptycznym, co pokazał test przy wykorzystaniu obydwu gramofonów. Goldring oferuje dobrze brzmiące tanie wkładki typu MM w sam raz nadające się do wykorzystania w budżetowych i niewymagających systemach analogowych, ale też w zupełności pokrywające się z niewygórowanymi wymaganiami początkujących miłośników płyt winylowych.