W katalogu marki Taga Harmony oprócz takich serii jak Platinum SE oraz Platinum v.3 jest jeszcze trzecia odmiana kolumn z serii Platinum, ale w wersji Slim, cechującej się smukłymi, strzelistymi skrzynkami. Testowany model Platinum F-90 SL v.2 zastępuje w katalogu wcześniejszą, już nieco wysłużoną wersję Platinum F-90 SL. Na pierwszy rzut oka widać, że nowa wersja tych kolumn różni się od starszej nie tylko obudową, ale też głośnikami.
W nowej generacji kolumn Platinum Slim zastosowano również okablowanie renomowanej, amerykańskiej marki XLO, co ma nie tylko zdecydowanie podnieść prestiż tych kolumn w oczach klienta, ale również przełożyć się na wyższej jakości brzmienie. Wielogłośnikowa, trójdrożna konstrukcja, bazuje na dosyć mocno rozbudowanej sekcji niskotonowej, obsługiwanej przez dwa głośniki niskotonowe oraz membranę pasywną i układ bas-refleks wyprowadzony z tyłu obudowy.
Konstrukcyjna ekspansja
Jeśli przeanalizujemy obecnie obowiązującą ofertę marki Taga Harmony to zauważymy, że firma odnotowała w ostatnich latach wyraźny postęp. Sporo zainwestowano nie tylko w projekty samych głośników, ale zmiany konstrukcyjne objęły również inne podzespoły mające bezpośredni wpływ na jakość dźwięku. Po udanym debiucie nowych kolumn z klasycznej serii Platinum v.3 przyszedł czas na przebudowę nie mniej popularnej serii Platinum Slim, ale póki co w jej obrębie zadebiutował pierwszy podłogowy i najbardziej rozbudowany model F-90 SL.
Jeśli nową wersję tych kolumn porównamy ze starszą, to już w przypadku pobieżnych oględzin zauważymy, że sporo zmieniono w projekcie samych skrzynek. Te jeszcze bardziej zyskały na czystości formy, przede wszystkim dzięki przeniesieniu tweetera w pełny obszar skrzynki (nie wystaje on już w górnej części skrzynki, jak ma to miejsce w przypadku poprzedniej wersji tych kolumn), ale też dzięki zastosowaniu zupełnie nowych stopek antywibracyjnych, stabilizujących całą konstrukcję, a także rezygnacji z klasycznego kołkowego systemu mocującego maskownicę na rzecz bardziej estetycznego układu magnesów. Dzięki ukrytym magnesom, front znacznie zyskał na estetyce, gdyż zniknęły otwory dla kołków, które nie dodawały skrzynkom urody, zwłaszcza jeśli na czas odsłuchu demontowaliśmy maskownice.
Taga Harmony pokazała również, że w tym przypadku w grę wchodzi nie tylko nieznaczna zmiana wyglądu obudowy, bo sporą uwagę poświęcono również na projekt związany z nowymi głośnikami. Nowe stożki pracujące zarówno w paśmie średnich, jak i niskich tonów wyposażono w lżejsze, ale i nieco sztywniejsze membrany, co ma bezpośrednio przekładać się na walory dźwiękowe kolumn.
F-90 SL v.2, tak jak wcześniej wspomniałem, bazują na trójdrożnym układzie głośnikowym. Rolę wysokich tonów powierzono udoskonalonej tytanowej kopułce wysokotonowej, posiadającej jeszcze bardziej wydajny i precyzyjniejszy napęd, a także charakterystyczny łagodny falowód z drobniutkimi wgłębieniami, dla eliminacji nadmiernych odbić w obszarze dźwięków z najwyższej części pasma akustycznego, mogących negatywnie wpłynąć na brzmienie kolumn.
Głośnik średniotonowy posiada oddzielną niewielką komorę, ale też identyczną membranę jak w przypadku głośników niskotonowych – większe różnice widać już w samej konstrukcji układu napędowego, w którego skład wchodzi cewka oraz magnesy. Głośniki niskotonowe posiadają znacznie większe magnesy niż głośnik średniotonowy, a także dostosowano je do pracy przy znacznie większym wychyleniu membran. Obydwa woofery oraz pasywna membrana (identyczna jak ta użyta w wooferach, ale pozbawiona układu napędowego cewka-magnesy) pracują w jednej wspólnej, największej komorze, dodatkowo wentylowanej układem bas-refleks opartym na łagodnie wyprofilowanym tunelu wyprowadzonym z tyłu skrzynki.
Układ rezonansowy ma działać na zasadzie najefektywniejszego rozpraszania w paśmie niskich tonów, dlatego zastosowano kombinację łączącą w sobie membranę bierną i typowy układ bas-refleks. Znajdująca się z przodu, precyzyjnie zestrojona pasywna membrana ma przede wszystkim przejąć część energii jaka normalnie przypadłaby dla tunelu bas-refleks. Pozwala to na osiągnięcie mniej nerwowego basu i rozładowanie turbulencji powstających na wylocie z tunelu rezonansowego, co przekłada się na niższe zniekształcenia.
Z tyłu, tuż nad tunelem bas-refleks, znalazł się kołnierz wraz z podwójnymi złoconymi terminalami wejściowymi, dostarczającymi sygnał do zamocowanej na tylnej ściance zwrotnicy. Ta z kolei wykonana jest bardzo starannie z dbałością o detale. Między płytką drukowaną, a wewnętrzną tylną ścianką, użyto gumowych podkładek dla poprawy komfortu pracy zwrotnicy. Zastosowano dosyć proste filtry, ale na elementach wysokiej jakości. W torze głośnika wysokotonowego zastosowano filtry drugiego rzędu, a w jego szeregowej gałęzi znalazł się między innymi polipropylenowy kondensator. Filtr ten odcina pasmo dla głośnika wysokotonowego przy wartości 3700Hz. Stożek średniotonowy filtrowany jest przy częstotliwości 3700Hz i 620Hz, natomiast poniżej wartości 620Hz, do akcji wkraczają już dwa przetworniki niskotonowe. Sygnał doprowadzany jest zarówno ze zwrotnicy do głośników, jak i do samej zwrotnicy za pośrednictwem kabli głośnikowych marki XLO, co z pewnością ma pozytywny wpływ na dźwięk.
Taga Harmony nie mają też problemu z budową głębi sceny dźwiękowej i różnicowaniem wielkości instrumentów znajdujących się na poszczególnych planach.
Obecnie dostępne wersje wykończeniowe skrzynek bazują na trzech okleinach PVC (czarny, orzech, dąb, modern wenge) w cenie 3.499zł za parę kolumn oraz na ekskluzywnej wersji wykańczanej w białym kolorze na wysoki połysk w cenie 4.499zł za parę kolumn. Cena białej wersji jest znacznie wyższa od wersji podstawowej, a wynika to głównie z kosztownego procesu lakierowania oraz wyższych norm związanych z ochroną środowiska, co wymusiło nowe inwestycje we fabryce.
Efektownie i szczegółowo
W katalogu marki Taga Harmony znaleźć można różnego rodzaju kolumny, nieco różniące się od siebie stylem brzmienia. W przypadku serii Platinum v.3 oraz Platinum SE postawiono na większą naturalność i bardziej wyrafinowany dźwięk. Z kolei seria Platinum Slim charakteryzowała się efektownym i różnorodnym brzmieniem i tak też jest w przypadku najnowszego modelu F-90 SL v.2, ale z taką różnicą, że do głosu dochodzi tutaj jeszcze większa precyzja dźwięku, oparta o rzetelnie odwzorowaną dynamikę, ale również lepiej kontrolowany bas.
Zakres niskich tonów może nie jest ideałem pod względem balansu tonalnego (nieznacznie podbite jego wyższe partie), jednak zarówno z zejściem do niższych partii, jak i osiągnięciem właściwej odpowiedzi impulsowej nie ma problemu, o czym przekonałem się sięgając po dynamiczną muzykę zespołu Yello z takich płyt jak "Touch" czy też "The Eye" oraz kilka utworów z repertuaru Marka Bilińskiego. Niskie tony wpasowują się w ogólną charakterystykę brzmienia kolumn, gdzie nacisk kładziony jest głównie na oddanie energii drzemiącej w muzyce i właściwej reakcji na zmieniający się rytm.
W kwestii budowy obrazu stereo F-90 SL v.2 mają sporo do powiedzenia, o czym przekonałem się wsłuchując się w pierwsze muzyczne takty z albumu "Libera Me" Larsa Danielssona. Drobne dźwięki łatwo odrywały się od głośnikowych membran, dryfując tuż przed nimi, budując dosyć mocno zróżnicowany klimat tej płyty. Taga Harmony nie mają też problemu z budową głębi sceny dźwiękowej i różnicowaniem wielkości instrumentów znajdujących się na poszczególnych planach.
F-90 SL v.2 oferują dźwięk bezpośredni, bogaty w zakresie wysokich tonów i w wyższych partiach tonów średnich, co sprawia że równowaga tonalna jest nieco przesunięta w górę. Wysokie tony odtwarzane przez tytanową kopułkę mają w sobie dużo energii, ale muszę przyznać, że zakres ten urzeka również czystością brzmienia oraz bardzo dobrą rozdzielczością, dzięki czemu słuchacz bez wysilania narządu słuchu będzie mógł wyławiać z muzyki nawet mikroskopijne szczegóły. Album "Return To Ommadawn" Mike'a Oldfielda zabrzmiał za pośrednictwem smukłych kolumn Taga Harmony świeżo, detalicznie i energicznie. Tego rodzaju muzyka nigdy nie będzie cierpieć na niedostatki w reprodukcji dynamiki w przypadku takich kolumn jak F-90 SL v.2.
Jeśli zaś chodzi o barwę to tutaj testowane kolumny stawiają nieco na jej surowość oraz techniczność, ale z drugiej strony, zwłaszcza zakres średnich tonów dzięki stosunkowo neutralnej charakterystyce sprawia, że te kolumny są bardziej podatne na charakter brzmieniowy wzmacniacza z jakim je skonfigurujemy. Podczas testu wykorzystałem hybrydę Acoustic Plan Mantra oferująca mocno lampowy dźwięk i to wyraźnie było słychać w połączeniu z kolumnami Taga Harmony F-90 SL v.2. Brzmienie cechowało się wyraźnym konturem, dzięki czemu wokale brzmiały czytelnie i szczegółowo, ale jednocześnie do dźwięku wkradała się nieco urzekająca lampowa barwa jaką dysponuje wzmacniacz Mantra. Z drugiej strony gdy testowane kolumny skonfigurowałem ze wzmacniaczem Gold Note S1, średni zakres częstotliwości nabrał nieco gęstości i stał się bardziej nasycony, zwłaszcza w niższych partiach, dzięki czemu wokale zyskały nieco na masie, co szczególnie było słychać, gdy sięgałem po muzykę w wykonaniu Freddy'ego Cole'a i towarzyszącego mu zespołu jazzowego.
F-90 SL v.2. Taga Harmony podatne są na wszelkie zmiany elektroniki, a to świadczy o ich klasie.
Warto wiedzieć
Taga Harmony F-90 SL v.2 wyposażono w mocno rozbudowany układ głośnikowy, który w połączeniu z identycznie skonstruowaną (jak w przypadku głośników niskotonowych) membraną bierną, prezentuje się imponująco. Wszystkie głośniki stożkowe, łącznie z membraną bierną mają tą samą średnicę 133mm, dzięki czemu błyskawicznie reagują na impuls podawany ze wzmacniacza. Właściwość tą poprawia również impedancja kolumn wynosząca nominalnie 4Ω, a więc poniekąd wymuszająca na wzmacniaczu nieco większe dostawy prądu niż w przypadku konstrukcji o nominalnej impedancji 8Ω. Warto jednak podkreślić, że dzięki stosunkowo wysokiej skuteczności oscylującej w okolicach 91dB, ten konkretny zestaw głośnikowy nie będzie stanowić aż tak wielkiego wyzwania nawet dla wzmacniaczy o stosunkowo niewielkiej mocy.
Producent w tabeli z danymi technicznymi podaje, że F-90 SL v.2 będą w stanie bez problemów współpracować z amplifikacjami w przedziale mocy od 20-240W. Jest to zatem bardzo szeroki przedział mocy, ale uzyskany nie przypadkowo, bowiem dzięki większej ilości głośników wypracowano nie tylko wyższą skuteczność, co jest pomocne we współpracy tych kolumn ze wzmacniaczami o niższej mocy, ale również zdolność do przyjmowana wyższych mocy, co z kolei przyda się, gdy F-90 SL v.2 połączmy ze wzmacniaczami o wyższych mocach – wtedy ryzyko przeciążenia kolumn i ich uszkodzenia będzie znacznie niższe niż w przypadku kolumn wyposażonych przykładowo w klasyczny dwudrożny układ głośnikowy, gdzie w zasadzie większość mocy ze wzmacniacza przejmuje tylko jeden nisko-średniotonowy głośnik (kopułka wysokotonowa otrzymuje po przepuszczeniu sygnału przez zwrotnicę niewielki ułamek tej mocy).
Podsumowanie
Taga Harmony F-90 SL w kolejnej już odsłonie (v.2) odnotowały progres w prezentacji brzmienia, zwłaszcza w kwestii zdecydowanie większej precyzji w odwzorowaniu dynamiki, ale i budowy stereofonii. Dzięki bardziej dopracowanej zwrotnicy składającej się z elementów wysokiej jakości, ale i wyraźnie lepszym konstrukcyjnie głośnikom, nowe kolumny marki Taga Harmony z rodziny Slim zyskały na jakości brzmienia, co było priorytetem przy tworzeniu nowej wersji tych popularnych kolumn.