Przy okazji testu kolumn Klipsch RP-600M napisałem sporo o ostatnich zmianach w katalogu tej marki. Rok 2018 okazał się szczególny, ponieważ takiego wysypu nowości u Klipscha jeszcze nie było. W ofercie pojawiła się nowa generacja kolumn z serii Reference Base, ale również odświeżono strategiczną dla tego amerykańskiego producenta serię Reference Premiere. Wiele z tych kolumn otrzymało nie tylko nowy wygląd, ale ich obudowy zostały przekonstruowane oraz, co najważniejsze, modyfikacjom uległy także przetworniki elektroakustyczne, co naturalnie nie pozostało bez wpływu na jakość dźwięku.
Model RP-8000F (następca modelu RP-280F) należy obecnie do największych kolumn w katalogu Klipscha z serii Reference Premium i nie ulega wątpliwości, że to właśnie te konstrukcje mają oferować najbardziej okazały pod względem skali dźwięk. Ponadto te duże kolumny przeznaczone są do nagłośnienia największych pomieszczeń.
Nowy design
Obudowy zbudowano z płyt MDF oklejonych folią winylową – można wybrać między hebanem a orzechem lub czarnym lakierem wykończonym na wysoki połysk. Skrzynki dopracowano również pod kątem wyglądu, co widać na przykładzie łagodnie ściętych krawędzi czy też innych elementów.
Obudowy wykonano według klasycznego schematu, typowego dla dwudrożnych konstrukcji głośnikowych. Obydwa stożki odtwarzające tony średnie i bas wykorzystują pojedynczą komorę o sporej objętości, dodatkowo wentylowaną prostokątnym tunelem rezonansowym, wyprowadzonym na tylnej ściance. Jeśli chodzi o tunel rezonansowy to producent i w tym przypadku sięgnął po określenie Tractrix, ponieważ widać tutaj nawiązania, zwłaszcza kształtem i profilem do tuby wysokotonowej. Łagodnie wyprofilowana tuba, ma za zadanie nieznacznie rozładować ciśnienie na wylocie tunelu, co pozytywnie przekłada się na redukcję turbulencji, co jest szczególnie ważne, zwłaszcza w przypadku kolumn z tunelem bas-refleks wyprowadzonym z tyłu.
Jednak najważniejszym elementem testowanych kolumn jest nowa tuba głośnika wysokotonowego – najnowsza wersja została jeszcze bardziej dopracowana, aby uzyskać wydajniejsze charakterystyki kierunkowe przy tej samej, wysokiej efektywności. Tuba Tractrix Horn składa się z dwóch części – pierwsza, okrągła i dosyć wąska, odpowiada za wzmocnienie dźwięku, natomiast druga, kwadratowa o zaokrąglonych krawędziach wewnętrznych, ma korzystnie wpływać na propagację fal wysokotonowych. Tak więc hybrydowa tubka Tractrix Horn, łączy w sobie elementy akustyczne o rozmaitym kształcie, co ma oczywiście pozytywny wpływ na charakterystykę przenoszenia tytanowej kopułki wysokotonowej.
W miejscu łączenia się obydwu tub zastosowano miedziany pierścień ozdobny, podnoszący walory estetyczne. Takich miedzianych elementów w przypadku RP-8000F znajdziemy jeszcze kilka. Na szczęście producent nie przesadził z ich ilością, a elementy te znakomicie harmonizują z charakterystycznymi membranami głośnikowymi Cerametallic o miedzianym zabarwieniu, które stosowane są w kolumnach z wyższych serii Klipscha. Tak więc subtelne miedziane pierścienie znalazły się również na obwodzie głośników nisko-średniotonowych, co podkreśla ich charakter.
Klipsch od kilku lat stosuje tubki nowej generacji podnoszące efektywność tytanowych kopułek wysokotonowych, przy jednoczesnym braku nienaturalnego wyostrzania ich brzmienia.
Głośnik wysokotonowy Tractrix Horn również przeszedł na przestrzeni wielu lat znaczną metamorfozę. Obecnie produkowana wersja została nieco zmodyfikowana pod kątem kształtu, a specjalna czarna silikonowa, miękka powłoka służąca do tłumienia rezonansów i złagodzenia brzmienia głośnika, pozostała.
Zakres średnicy i basu odtwarzają dwa głośniki wyposażone w stożkowe membrany (każda o średnicy 200mm) z materiału IMG o miedzianej barwie, bezpośrednio nawiązującej do membran Cerametallic. Membrany z materiału IMG (Injection Molded Graphite), a więc formowanego natryskowo grafitu, oferują nieco mniej precyzyjne brzmienie od membran wykonanych z Cerametallic, ale za to dodają do dźwięku szczyptę ciepła i nieco wypełnienia, zwłaszcza w zakresie średnich tonów, co fanom finezyjnego brzmienia może przypaść do gustu.
Obydwa głośniki dysponują wspólną komorą wzmocnioną poprzecznymi wieńcami, co dodatkowo usztywnia całą konstrukcję, dodatkowo wytłumiona jest wełną syntetyczną. Zwrotnicę z filtrami dzielącymi pasmo częstotliwości między poszczególne głośniki ulokowano na płytce drukowanej znajdującej się tuż za podwójnymi terminalami wejściowymi. Elementy te należy uznać za jednostki dobrej jakości.
W torze sygnałowym tubki wysokotonowej znalazły się cewki powietrzne oraz foliowe kondensatory, a w filtrze stożków nisko-średniotonowych zastosowano cewkę rdzeniową i foliowy kondensator. Uwagę zwracają również zupełnie nowe stopki antywibracyjne, prezentujące się zdecydowanie lepiej niż poprzednie. Do tego ukształtowano je tak, aby odchylały kolumny o kilka stopni do tyłu, dla poprawy koherencji czasowej między stożkami a głośnikiem wysokotonowym. Płócienne maskownice mocowane są za pomocą niewidocznego układu magnetycznego.
Demony dynamiki
Testowane kolumny z racji wyposażenia w głośniki nisko-średniotonowe o sporej powierzchni membran, oferują naturalnie rozciągnięty do najniższych partii bas, co szczególnie spodoba się osobom preferującym potężny dźwięk oparty w dużej mierze na masywnym i nisko schodzącym zakresie niskich tonów. Duże woofery mają to do siebie, że emanują niewymuszonym, swobodnie zapuszczającym się do najniższych składowych basem i nawet, gdy taki głośnikowy duet współpracuje z tunelem bas-refleks, nie odniesiemy wrażenia, że bas w jakimś stopniu jest podrasowany na skutek wzmocnienia pewnych jego partii poprzez układ rezonansowy.
Oczywiście należy pamiętać, że największe kolumny pochodzące z serii Reference Premium, z racji okazałego duetu głośników nisko-średniotonowych, będą bardziej wymagające wobec wzmacniaczy niż się to utarło w przypadku mniejszych podłogówek serii RP. Z drugiej jednak strony ich zwiększony apetyt na prąd będzie w pewnym sensie rekompensować 8-omowa impedancja oraz wysoka skuteczność na poziomie 98dB, co należy uznać za wręcz znakomity wynik.
W pomieszczeniach o powierzchni 30-metrów kwadratowych i większych, należy przygotować się na konfigurację ze wzmacniaczami dysponującymi co najmniej średnią mocą. Podczas testu okazało się, że Hegel H-80 bez najmniejszej zadyszki poradził sobie z wysterowaniem tych amerykańskich kolumn. Dynamika prezentowała wysoki poziom, zwłaszcza w skali makro, gdzie operowanie przy sporych i nagłych skokach głośności okazało się być dla Klipscha pestką. Szczególnie wyraźnie było to słychać kiedy sięgałem po muzykę klubową, odtwarzaną z gramofonu, ale i wszelkie utwory z repertuaru Mike'a Oldfielda, przepełnione niesamowitą energią.
Klipsch oferuje nakręconą do granic możliwości dynamikę i są to w swojej cenie najbardziej efektownie brzmiące kolumny. Jednocześnie owa agresja brzmienia (w pozytywnym sensie), pozbawiona jest nadmiernych zniekształceń czy ostrych naleciałości, typowych dla przeróżnych tubowych głośników o wysokiej efektywności, ale nie dla tub Tractrix Horn. Klipsch od kilku lat stosuje tubki nowej generacji podnoszące efektywność tytanowych kopułek wysokotonowych, przy jednoczesnym braku nienaturalnego wyostrzania ich brzmienia. Owocuje to zachowaniem klarownego przekazu w zakresie wysokich tonów, ale i (oczywiście przy właściwym strojeniu filtrów w zwrotnicy) wyrównanym balansem tonalnym, co nie zawsze było tak oczywiste, zwłaszcza w przypadku starszych modeli kolumn produkowanych przez tego amerykańskiego potentata.
W zakresie średnicy dźwięk jest otwarty i subtelnie ocieplony, co szczególnie dobrze wpływa na prezentację barwy, ponieważ wydaje się ona bogatsza i lepiej nasycona, a co za tym idzie wokale brzmią bardziej kwieciście – śpiew Freddy'ego Cole'a został bardzo dobrze zaakcentowany, a konkretnie typowa dla tego wokalisty, subtelna chrypka i moc głosu.
Warto wiedzieć
Charakter brzmienia kolumn głośnikowych zależy nie tylko od samych głośników, ale również od materiału z jakiego wykonano ich membrany, a także kształtu obudowy, stosowanego materiału tłumiącego, czy wreszcie filtrów w zwrotnicy. Jak można zauważyć, w przypadku różnych konstrukcji kolumn głośnikowych marki Klipsch, konstruktorzy stosują podział częstotliwości, zwłaszcza między głośnikiem wysokotonowym a nisko-średniotonowym o nieco odmiennych wartościach, co wynika bezpośrednio z głośnikowej kombinacji, a tym bardziej z poziomu efektywności jaki prezentują poszczególne głośniki. Zwykle jest tak, że konstruktorzy stosują podział przy wyższym zakresie częstotliwości, gdy głośnik nisko-średniotonowy charakteryzuje się efektywnym przetwarzaniem pasma częstotliwości do momentu, w którym przekazuje pałeczkę głośnikowi wysokotonowemu.
Wiele zależy od wielkości samej membrany głośnikowej, ponieważ im większą membraną dysponuje głośnik nisko-średniotonowy, tym jego zdolność do poprawnego przetwarzania wyższych częstotliwości spada. Wiąże się to między innymi z większą masą takiej membrany, a także z faktem, że przy większej średnicy membrany stożkowej, pogarsza się również jej charakterystyka promieniowania w szerszym kącie. Dlatego jest taka zasada, że w przypadku membran o większej średnicy, stosuje się zwykle podział w niższych zakresach częstotliwości. W takim przypadku należy się liczyć z faktem, że dużo więcej pracy do wykonania będzie miał głośnik wysokotonowy – podział przy niższym zakresie częstotliwości będzie wymuszał na głośniku wysokotonowym większe obciążenie mocą, a co za tym idzie również wyższe obciążenia związane z temperaturą.
Ważne jest również to, aby taki głośnik wysokotonowy był zdolny do przenoszenia wyższych partii średnich tonów (w przypadku kolumn RP-8000F podział między głośnikami wyznaczono na poziomie 1.750Hz, a więc bardzo nisko). Również w tym przedziale częstotliwości głośnik musi charakteryzować się efektownym przetwarzaniem w szerokim kącie promieniowania, a nie tylko na osi głównej. Dlatego też stosuje się wszelkie zabiegi dążąc do obniżenia rezonansu takiego głośnika. Dzięki tym wszystkim cechom konstrukcyjnym, jakie spełnia tubowy głośnik wysokotonowy Tractrix Horn, jest on w stanie efektownie przenosić odtwarzany zakres częstotliwości już od 1.750Hz, zachowując jednocześnie szeroki kąt promieniowania aż do punktu podziału, jaki ustalono za pośrednictwem filtrów w zwrotnicy.
Podsumowanie
Kolumny Klipsch RP-8000F z racji znakomitych parametrów jakimi dysponują, sprawdzą się w rozmaitych konfiguracjach Wysoka efektywność i przyjazny przebieg modułu impedancji, stanowią w tym przypadku miks pozwalający wycisnąć wszystko co najlepsze z obydwu sporych przetworników nisko-średniotonowych. Te z kolei w połączeniu z okazałą skrzynią, są w stanie zaprezentować efektowną dynamikę i bas o dużych możliwościach. Z kolei głośnik wysokotonowy wyposażony w tubkę Tractrix Horn urzeka nieprzeciętną dynamiką, zwłaszcza w skali mikro oraz przestrzennością brzmienia, co bezpośrednio przekłada się na obszerny i nasycony w detale obraz dźwiękowy.