Kolumny Xavian produkowane przez czeską firmę z włoskimi korzeniami cieszą się od lat niezmiennie dużą popularnością, zwłaszcza na rynku europejskim. Spowodowane jest to bardzo wysoką jakością wykonania, jak również brzmieniem z typową dla Xaviana estetyką. Muzykalny, spójny i wyrafinowany dźwięk ma wielu zwolenników, a każdy kolejny produkt przebija, wcześniejsze propozycje tego producenta.
W ostatnim czasie w ofercie marki Xavian pojawiło się wiele nowych konstrukcji, co przede wszystkim ma związek z przejściem, ze stosowanych niegdyś głośników skandynawskiej firmy Scan-Speak, na rzecz własnych przetworników wytwarzanych na terenie Włoch. Dostawca tych nowych głośników ściśle współpracuje z Roberto Barlettą, do tego stopnia, że nowe przetworniki elektroakustyczne montowane obecnie we wszystkich kolumnach marki Xavian, sygnowane są logo AudioBarletta.
Mamy bowiem do czynienia z głośnikami zaprojektowanymi przez Barlettę i produkowanymi według ścisłej specyfikacji narzuconej przez konstruktora. Wprawdzie Scan-Speak też produkował głośniki według ścisłej specyfikacji Barletty, ale widocznie szef Xaviana nie był w 100 procentach zadowolony ze współpracy i zdecydował się na tak radykalny krok. Wcale mnie to nie dziwi, gdyż Barletta jest perfekcjonistą, a jego ciągła chęć dążenia do doskonałości, jest motorem napędowym, przyczyniającym się do nieustannego rozwoju firmy i jej produktów. Widać to na przykładzie każdego nowego modelu kolumn tej marki.
Perla Esclusiva zastąpiła w katalogu wcześniejszy model Perla. Sama nazwa jest więc w tym przypadku określeniem związanym ze stworzeniem jeszcze bardziej ekskluzywnego i dopracowanego modelu. Owszem, nowa Perla Esclusiva, jest niemal kopią poprzedniego modelu, ale tylko na pierwszy rzut oka, bowiem zmiany jakie zaszły w ich konstrukcji są znaczne i mają wyraźny wpływ na wyższą jakość dźwięku.
Warto jeszcze wspomnieć, że Perla stała się również bazą do wyprodukowania kolumn podłogowych, z serii Natura, a mianowicie modelu Madre Perla. Te kolumny do złudzenia przypominają monitory Perla, tyle że mają znacznie wyższe skrzynki, jak przystało na podłogówki. Natomiast dwudrożny układ głośnikowy pozostawiono w identycznej formie, tak samo zresztą jak umiejscowiony z przodu, tuż pod wooferem, płaski tunel układu bas-refleks.
Wysmakowane w detalach
Kolumny Perla Esclusiva są naturalnym rozwinięciem produkowanych niegdyś podstawkowych kolumn Perla. Dysponują identycznymi pod względem wyglądu obudowami, choć skrzynki modelu Esclusiva są wykonane z innego rodzaju drewna, a mianowicie dębu (poprzednio był orzech). Oczywiście cały proces produkcyjny związany z wytwarzaniem skrzynek z litego drewna jest o wiele bardziej skomplikowany niż w przypadku płyt MDF. A warto przypomnieć, że wcześniej Xavian produkował kolumny z płyt MDF, ale już wtedy wyróżniały się na tle konkurencji, najwyższą jakością wykonania. Przejście na skrzynki wytwarzane z drewnianej mozaiki to milowy krok w rozwoju firmy i przykład na wspomniane wcześniej, dążenie do doskonałości Roberto Barletty.
Drewno jest sezonowane w odpowiednich warunkach, a więc w określonej temperaturze oraz wilgotności powietrza, co ma zapobiec w przyszłości odkształcaniu się poszczególnych obszarów obudowy. Skrzynki są montowane z wielu mniejszych elementów (w formie nierównomiernej mozaiki) i sklejane w ściśle opracowanym procesie technologicznym. To w znacznej części ręczna produkcja! Naturalne drewno, jak wiadomo, jest materiałem o bardzo dobrych właściwościach akustycznych – to właśnie z tego względu wiele instrumentów wykonuje się z tego materiału. W zależności bowiem od twardości drewna, jego struktury oraz wielu innych cech fizycznych, do produkcji konkretnych instrumentów wybiera się konkretne gatunki drewna.
Roberto Barletta w przypadku kolumn Perla Esclusiva zdecydował się na użycie mozaiki dębowej. Za takim wyborem stała nie tylko duża twardość drewna, ale przede wszystkim jego specyficzne właściwości akustyczne – rezonuje w określonych obszarach częstotliwości, wpływając pozytywnie na brzmienie.
W celu właściwego zestrojenia obudowy, boczne ścianki pokryto od wewnątrz szczelnie przylegającymi do nich matami bitumicznymi, a dodatkowo wszystkie ścianki wytłumiono gąbką, tak często stosowaną przez Xaviana. Pod płytką drukowaną z elementami zwrotnicy, oraz w okolicy płaskiego tunelu bas-refleks, znalazł się też filc jako jeszcze jeden materiał tłumiący. Gąbki wewnątrz komory zostały ułożone w taki sposób, aby nie zakłócały przepływu powietrza między głośnikiem nisko-średniotonowym a płaskim tunelem bas-refleks.
Płytka drukowana ze zwrotnicą została zamontowana do tylnej ścianki, tuż nad wyprowadzeniami z eleganckich i solidnych, pozłacanych, pojedynczych terminali wejściowych, które są jeszcze wyższej jakości niż w poprzedniej generacji monitorów Perla. Elementy w filtrach są wysokiej jakości, a wśród nich znalazł się m.in. polipropylenowy kondensator w torze sygnałowym głośnika nisko-średniotonowego oraz znakomite jednostki marki Mundorf z serii MCap EVO Aluminium, w torze wysokotonowym. Wszystkie cewki indukcyjne dostarczyła Jantzen Audio, w każdym filtrze są bez wyjątku ich powietrzne odmiany, nawinięte jednak grubym drutem, co ma obniżyć rezystancję.
Duet głośnikowy to kombinacja doskonale znana z kolumn Perla oraz Madre Perla. W typowym dwudrożnym układzie pracuje zatem miękka, jedwabna kopułka nasączana silikonem, natomiast głośnik odtwarzający tony średnie i bas wyposażono w polipropylenową membranę oraz ażurowy, sztywny kosz odlany z metali lekkich.
Jak wspomniałem wcześniej, głośniki na bazie których konstruuje się obecnie wszystkie kolumny marki Xavian, są produkowane we Włoszech według projektu Roberto Barletty, stąd na obydwu głośnikach widnieje logo AudioBarletta z charakterystycznym znakiem, który stał się od jakiegoś czasu obowiązującym emblematem firmowym.
Płócienne maskownice wykonane są z akustycznie przezroczystego materiału, naciągniętego na cieniutką ramkę, wyposażoną w magnetyczny, niewidoczny dla oka system montowania.
Finezyjne brzmienie
Jeśli miałbym wskazać najmocniejsze cechy małych Perla Esclusiva, to z pewnością jest to spójność dźwięku. Obydwa współpracujące ze sobą głośniki, w każdej z kolumn, zostały zestrojone na tyle płynnie i zarazem gładko, że trudno jest wskazać miejsca, w których wyraźnie słychać punkt ich połączenia. W jazzie brzmienie małych Perla Esclusiva urzeka jeszcze jedną ważną cechą, a mianowicie muzyka wręcz tryska witalnością. Ale nie mam tu bynajmniej na myśli ekspresyjnie oddanej dynamiki, a raczej swego rodzaju wypełnienie poszczególnych instrumentów, ich nasycenie w alikwoty, dodające wyrazu i niemal fizycznie odczuwalnej struktury brzmieniowej.
Jeśli miałbym wskazać najmocniejsze cechy małych Perla Esclusiva, to z pewnością jest to spójność dźwięku.
Perla Esclusiva grają jak na rasowe monitory przystało. Brzmienie jest kulturalne, zwarte i namacalne, a do tego kontrolowane na przyzwoitym poziomie. Przykładowo uderzenia w talerze perkusyjne w kilku utworach Diany Krall pokazały, że głośniki wysokotonowe zainstalowane w Perla Esclusiva operują wybrzmieniami w skali mikro z wyraźną swobodą i bez słyszalnej kompresji. Za sprawą miękkiej kopułki AudioBarletta, specyfika brzmienia może się nawet kojarzyć z pewnymi cechami dźwięku głośników elektrostatycznych. Chodzi mi głównie o specyficzną kwiecistość w zaakcentowaniu energii wszelkich mikrodźwięków, połączoną z subtelnie wygładzonym atakiem, ale bez utraty mikrodynamiki.
Perla Esclusiva należą do jednych z najmniejszych kolumn podstawkowych w ofercie Xaviana i nie powinniśmy od nich oczekiwać masywnego, potężnie brzmiącego basu, bo takiego nie są w stanie wygenerować. Z drugiej jednak strony, wartość 53Hz deklarowana przez producenta, przekłada się na brzmienie tych kolumn w paśmie niskich tonów. Większość instrumentów operujących w basie cechuje się właściwą masą, ciężarem i co ważne, dźwięk jest wolny od rezonansów i podbarwień.
Umieszczony z przodu port bas-refleks sprawia, że kolumny są łatwe w ustawieniu i nie wchodzą w silne interakcje z pomieszczeniem odsłuchowym, nawet gdy umieścimy je niemal przy samej ścianie. W tym miejscu warto podkreślić, że ze względu na owe walory, Perla Esclusiva sprawdzą się dobrze jako kolumny do odsłuchu w bliskim polu. Może się to okazać bardzo dobrym rozwiązaniem dla osób poszukujących niewielkich zestawów głośnikowych do tworzenia czy produkcji muzyki na komputerze. Generalnie przestrzeń jaką kreują Perla Esclusiva, będzie w dużej mierze zależeć od ich ustawienia. Jeśli więc wykorzystamy je jako monitory bliskiego pola, to scena dźwiękowa będzie budowana precyzyjnie z rzetelnie rozmieszczonymi źródłami pozornymi i czytelnie oddaną głębią.
W bezpośrednim porównaniu z podstawkowymi kolumnami Castle Richmond Anniversary Limited Edition, okazuje się, że Xaviany w bliskim polu budują scenę dźwiękową bardziej kameralnie, ale też z taką studyjną manierą, gdzie wszystko jest starannie i bez ścisku poukładane na scenie. Z kolei monitory Castle, dysponujące obudowami o zbliżonej wielkości do Xavianów, są w stanie reprodukować znacznie bardziej obszerną scenę. Natomiast w klasycznym ustawieniu, po uprzednim ustawieniu ich na podstawkach, Xaviany zagrały obszernie, ale nadal pod tym względem Castle Richmond Anniversary Limited Edition wypadły nieco lepiej. Za to w graniu Perla Esclusiva dało się wyczuć większy realizm, poprzez zabieg nieznacznego wypchnięcia pierwszego planu nieco poza linię kolumn, wyznaczaną przez ich fronty. To właśnie pierwszy plan jest bardziej sugestywny, niemal namacalny, co bardzo mi odpowiada. Efekt jest taki jakbyśmy mieli wokalistów czy instrumenty niemal na wyciągnięcie ręki, co tylko potęguje wrażenie uczestnictwa w muzycznym wydarzeniu, niczym podczas koncertów. Tym bardziej, że małe Perla Esclusiva z wielką łatwością znikają z pomieszczenia.
Warto wiedzieć
Utarło się, że dwudrożne kolumny, wielkości Perla Esclusiva, oferują niską skuteczność i jest w tym sporo racji, zwłaszcza w odniesieniu do niegdyś produkowanych zespołów głośnikowych. Wynika to przede wszystkim z niewielkich rozmiarów głośnika nisko-średniotonowego, a konkretnie małej powierzchni membrany. Najczęściej niewielki głośnik nisko-średniotonowy nie jest zdolny efektywnie przetwarzać tak szerokiego zakresu częstotliwości, jak ma to miejsce w przypadku większych konstrukcji. Poza tym osłabiona charakterystyka takiego głośnika w paśmie niskich tonów, wynikająca z niewielkiej powierzchni czynnej membrany, zmusza konstruktorów do wielu zabiegów mających na celu uzyskanie właściwego poziomu efektywności w zakresie niskich tonów. Polega to na tym, że aby dostarczyć bas o pożądanej masie i przyzwoitym zasięgu należy wyrównać charakterystykę przetwarzania w całym reprodukowanym zakresie częstotliwości, do poziomu efektywności osiąganej w paśmie niskich tonów.
Paradoksalnie więc, żeby uwypuklić efektywność w zakresie basu, należy ją obniżyć w pozostałym, znacznie szerszym zakresie częstotliwości, czyli w paśmie średnich i wysokich tonów. Czyni się to na różne sposoby, ale najprostszym jest ustalenie odpowiedniego punktu podziału częstotliwości między głośnikiem niski-średniotonowym i wysokotonowym, oraz użycie tłumików z rezystorów, zwłaszcza w przypadku głośnika wysokotonowego. To właśnie dlatego większość małych kolumn, osiąga niską skuteczność rzędu 84-86dB. Tak było kiedyś, ale obecnie głośniki nisko-średniotonowe są dostosowane do pracy przy wyższej amplitudzie wychyleń. Oznacza to, że nawet niewielka membrana, dzięki zwiększonemu skokowi, może nadrobić braki we wprawianiu w ruch większych mas powietrza. Taki właśnie głośnik nisko-średniotonowy zastosowano w kolumnach Perla Esclusiva. Dzięki temu przy nominalnej impedancji wynoszącej 8Ω, osiągają efektywność 88dB.
Podsumowanie
Perla Esclusiva sprawiają, że obcowanie z muzyką nabiera wyjątkowego smaku. Barwna i wyrafinowana średnica, wsparte wysokimi tonami oraz basem powoduje, że muzyka brzmi soczyście i harmonijnie. Do tego dochodzi jeszcze nienarzucający się i jednocześnie zrównoważony przekaz w całym paśmie.
Perla Esclusiva ujmują kulturalnym, kameralnym, ale i niewymuszonym, swobodnym graniem. A takie walory jak łatwy przebieg impedancji oraz przyzwoita skuteczność, sprawiają że Xaviany nie potrzebują współpracować z bardzo wydajnymi wzmacniaczami. Owszem, podczas kilku sesji odsłuchowych, pozwoliłem sobie nawet na połączenie ich z istną lampową elektrownią w postaci wzmacniacza Ayon Triton Evolution. Muszę jednak przyznać, że te małe monitory równie sprawnie zagrały z dysponującym znacznie niższą mocą, tranzystorowym wzmacniaczem AMC XIA. Nawet z nim nie mogłem narzekać na brzmienie, które było rześkie, zwinne i absolutnie niewybrakowane. Nie brakowało też kontroli w zakresie niskich tonów.
Niewątpliwym atutem tych monitorów są obudowy wykonane z kawałków drewna dębowego precyzyjnie połączonych ze sobą. Nie znam żadnych innych kolumn w tym zakresie cenowym mogących pochwalić się obudowami tak wysokiej jakości, a Xavian Esclusiva nie dość, że wyglądają świetnie, to jeszcze oferują dźwięk na bardzo wysokim poziomie.